Pastoral Letters

Congratulatory Letter to Archbishop Joan of Albania

Boston, MA. 18 mars 2025

“Kjo është dita që e bëri Zoti;
Le të gëzohemi dhe të ngazëllojmë në të” (Psalmi 117:24)

Fort Lumturia Juaj, Kryepeshkop i Zgjedhur, Vëlla i ynë i dashur dhe Bashkëmeshëtar në Krishtin Zotin tonë,

Në përfundimin e Liturgjisë Hyjnore Hierarkike të së dielës së kaluar në Kapelën e Shkollës së Teologjisë Orthodhokse të Kryqit të Shenjtë në Brookline, Massachusetts, morëm lajmin e gëzueshëm për zgjedhjen tuaj në Fronin e Kryepeshkopit të Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë.

Që kur lajmi i madh u bë i ditur në mbarë botën, zemrat dhe mendjet tona janë mbushur me shumë gëzim dhe lumturi shpirtërore, duke falënderuar Zotin tonë Jesu Krisht, Kryepriftin dhe Atin e Tij të përjetshëm që dërgoi Ngushëllimtarin e Tij, mbi anëtarët e nderuar të Sinodit të Shenjtë, duke u dhënë atyre Providencën Hyjnore për t'ju zgjedhur juve si pasardhës i denjë i paraardhësve tuaj.

Fortlumturia Juaj! Roli që do të merrni dhe Froni në të cilin do të ngjiteni, do të sjellë ajër të freskët, do të fillojë një epokë e re, do të forcojë dhe ripërtërijë marrëdhëniet e vjetra dhe tradicionale, ndërsa do të krijojë miqësi të reja, do të sjellë shpresa dhe pritshmëri të reja që do të vijnë me shumë sfida të kësaj bote të trazuar, por ne jemi të bindur se Shpirti i Shenjtë dhe Hyjnor, Këshilltari i Madh, Shpirti i së Vërtetës, i Cili buron prej Atit, do t'ju drejtojë me mençuri në udhëheqjen tuaj, duke lundruar anijen e Besimit tonë të të parëve në këtë det të stuhishëm, me trimëri, shoqëri dhe guxim, duke e drejtuar atë drejt horizonteve të reja të limanit të Shpëtimit tonë.

Me shpresën e sinqertë se do të takohemi në një të ardhme të afërt, lutemi që Perëndia i Tërëfuqishëm t'ju japë shumë shëndet dhe forcë për të barituar grigjën tuaj dhe, në emër të klerit tonë dhe të gjithë popullit besimtar të Dioqezës Ortodokse Shqiptare të Amerikave, ju urojmë një shërbesë Kryebaritore të frytshme, të bekuar dhe të suksesshme për shumë vite.

Duke ju përqafuar vëllazërisht, ju themi me gëzim: AXIOS! I DENJË!

Në dashurinë e Krishtit dhe të Mëmëdheut tonë të përbashkët, mbetemi përherë i juaji, Vëllai i juaj Bashkëmeshëtar

† THEOFANI
i Filomilisë dhe Dioqezës Ortodokse Shqiptare të Amerikave

Boston, MA, March 18, 2025

“This is the day that the Lord has made;

Let us rejoice and be glad in it” (Psalm 117:24)

Your Beatitude, Archbishop Elect, our dear Brother and Concelebrant in Christ our Lord,

Upon the conclusion of the last Sunday Hierarchical Divine Liturgy at the Chapel of the Holy Cross School of Orthodox Theology in Brookline, Massachusetts, we received the joyful news of your election to the Throne of Archbishop of the Autocephalous Orthodox Church of Albania.

Ever since the great news was made known to the whole world, our hearts and minds have been filled with much spiritual joy and happiness, giving thanks to our Lord Jesus Christ, the Archpriest, and His eternal Father for sending His Comforter, upon the honorable members of the Holy Synod, granting them the Divine Providence to elect you as an worthy successor of your predecessors.

Your Beatitude! The role that you are about to assume of, and the Throne that you are about to ascend on, it will bring fresh air, it will start a new era, it will strengthen and renew the old and traditional relationships as it will forge new friendships, it will bring new hopes and expectations that will come with many challenges of this tumultuous world, but we are confident that the Divine and Holy Spirit, the great Counselor, the Spirit of Truth Who proceeds from the Father, will guide you wisely in your leadership, navigating the ship of our Faith of forefathers in this tempestuous sea, with bravery, comradery, and courage, steering it toward the new horizons of the haven of our Salvation.

With the sincere hope that we will meet each other in the near future, we pray that the Almighty God will grant you much health and strength to shepherd your flock and, on behalf of our clergy and entire faithful people of the Albanian Orthodox Diocese of the Americas, we wish you a fruitful, blessed and successful Archpastoral ministry for many years.

Embracing you fraternally, we joyfully proclaim: AXIOS! I DENJË!

In the love of Christ and of our common Motherland, we remain always yours, your concelebrant Brother,

† THEOPHAN
of Philomelion and the Albanian Orthodox Diocese of the Americas

Holy and Great Lent 2025 - Ecumenical Patriarch Bartholomew

HOMILIA KATEKETIKE PËR FILLIMIN E KRESHMËS SË MADHE DHE TË SHENJTË

+ B A R T O L O M E U

Me mëshirën e Perëndisë, Kryepeshkop i Konstandinopojës - Romës së Re dhe Patriark Ekumenik;

për të Gjithë Plotësinë e Kishës,

Hiri, Mëshira dhe Paqja e Zotit dhe Shpëtimtarit tonë Jesu Krisht,

së bashku me lutjen, bekimin dhe faljen tonë, qofshin me ju të gjithë.

* * *

Shumë të nderuarve vëllezër Hierarkë dhe fëmijëve të bekuar në Zotin,

Edhe një herë, me vullnetin dhe hirin e Perëndisë, dhuruesi i të gjitha të mirave, po hyjmë në Kreshmën e Madhe dhe të Shenjtë, në periudhën e bekuar të kreshmimit e të pendimit, të vigjilencës shpirtërore dhe të udhëtimit me Zotin, teksa Ai vjen vullnetarisht në pësimin e Tij, për të arritur në nderimin e Ngjalljes së Tij të mrekullueshme dhe për t'u bërë të denjë për kalimin tonë nga gjërat tokësore tek “ajo që asnjë sy nuk e ka parë dhe asnjë vesh nuk e ka dëgjuar dhe asnjë zemër njerëzore nuk është ngjitur” (1 Kor. 2,9).

Në kishën e hershme, Kreshma e Madhe dhe e Shenjtë ishte periudha e përgatitjes së katekumenëve, pagëzimi i të cilëve bëhej gjatë Liturgjisë Hyjnore të Festës së Pashkëve. Kjo lidhje me pagëzimin ruhet edhe nga të kuptuarit dhe përvoja e Kreshmës së Madhe si periudha par excellence (kryesisht) e pendimit që përshkruhet si “një ripërtëritje pagëzimi”, “një pagëzim i dytë”, “një kontratë me Perëndinë për një jetë të dytë”, me fjalë të tjera një ripërtëritje e dhuratave të pagëzimit dhe premtimi ndaj Perëndisë për fillimin e një mënyre të re jetese. Shërbesat dhe himnet e kësaj stine e lidhin luftën shpirtërore të besimtarëve me pritjen e Pashkës së Zotit, ku kreshmimi dyzetditor rrezaton aromën e gëzimit të Pashkës.

Kreshma e Madhe dhe e Shenjtë është një mundësi për t'u bërë të ndërgjegjshëm për thellësinë dhe pasurinë e besimit tonë si “një takim personal me Krishtin”. Me të drejtë theksohet se krishtërimi është “jashtëzakonisht personal”, por kjo nuk do të thotë se ai është “individualist”. Besimtarët “takojnë, njohin dhe duan një Krisht dhe të njëjtin”, i cili, “i vetëm dhe i vetmi, zbuloi personin e vërtetë dhe të përsosur njerëzor” (Nikola Kabasilas). Ai i fton të gjithë njerëzit – dhe çdo person individualisht – në shpëtim, në mënyrë që përgjigja e secilit të jetë gjithmonë “e bazuar në besimin e përbashkët” dhe “në të njëjtën kohë të jetë unike”.

Kujtojmë fjalët e Shën Pavlit se “nuk jetoj më unë, por Krishti që jeton në mua; dhe jetën që jetoj tani në trup, e jetoj me anë të besimit në Birin e Perëndisë, që më deshi dhe dha veten për mua” (Gal. 2:20). Në këtë rast, fjalët “në mua”, “unë” dhe “për mua” nuk bien ndesh me fjalët “në ne”, “ne’ dhe “për ne” duke iu referuar “shpëtimit tonë të përbashkët”. Gjithnjë mirënjohës për dhuratat qiellore të rilindjes së tij në Krishtin, Apostulli i lirisë “e bën të tijën atë çfarë ndahet”, sikur Fjala e parapërjetshme e Perëndisë u mishërua, u kryqëzua dhe u ngjall “për të personalisht”.

Përvoja jonë e besimit është “unike” dhe “thellësisht personale” si një liri që na është dhënë nga Krishti, si diçka që është në të njëjtën kohë “thelbësisht kishtare”, një përvojë “e lirisë së përbashkët”. Kjo, liria më e vërtetë në Krishtin, shprehet si dashuri dhe mbështetje e aplikuar për fqinjin tonë konkret, siç përshkruhet në shëmbëlltyrën e Samaritanit të Mirë (Luka 10.30–37) dhe në fragmentin rreth Gjykimit të Fundit (Mt. 25.31–46), por edhe si respekt dhe shqetësim për botën dhe qasjen eukaristike ndaj krijesës. Liria në Krishtin ka një natyrë personale dhe gjithëpërfshirëse, e cila shfaqet veçanërisht gjatë Kreshmës së Madhe dhe të Shenjtë në kuptimin e asketizmit dhe kreshmimit. Liria e krishterë, si autenticitet dhe plotësi ekzistenciale, nuk përfshin një asketizëm të zymtë, një jetë pa hir dhe gëzim, “sikur Krishti të mos kishte ardhur kurrë”. Për më tepër, kreshmimi nuk është vetëm “frenim nga ushqimi”, por “heqje dorë nga mëkati”, një luftë kundër egoizmit, një largim me dashuri nga vetja te vëllai në nevojë, “një zemër që digjet për hir të gjithë krijesës”. Natyra gjithëpërfshirëse e spiritualitetit mbështetet nga përvoja e Kreshmës së Madhe si një udhëtim drejt Pashkës dhe si një shije paraprake e “lirisë së lavdishme të fëmijëve të Perëndisë” (Rom. 8:21).

Ne lutemi që Shpëtimtari ynë Jesu Krisht të na bëjë të gjithëve të denjë për të ecur në rrugën e Kreshmës së Madhe dhe të Shenjtë me askezë, pendim, falje, lutje dhe liri hyjnore. Dhe përfundojmë me fjalët e atit tonë shpirtëror, të ndjerit Mitropolitit Meliton i Kalqedonit, gjatë Liturgjisë Hyjnore të së dielës të Lidhurit të Djathit në vitin 1970 në Katedralen Mitropolitane të Athinës: “Ndërsa hyjmë në Kreshmën e Shenjtë, ajo që na pret në fund është vizioni, mrekullia dhe përvoja e Ngjalljes, përvoja kryesore e Kishës Ortodokse. Le të vazhdojmë drejt këtij vizioni dhe përjetimi, por jo pa marrë e pa ofruar falje, jo me një kreshmim thjesht nga mishi dhe vaji, jo me një ndjenjë hipokrizie, por me lirinë hyjnore, në shpirt dhe të vërtetë, në frymën e së vërtetës, në të vërtetën e shpirtit.”

Kreshma e Madhe dhe e Shenjtë 2025

+BARTOLOMEU i

Konstandinopojës

Lutës i zjarrtë për të gjithë përpara Perëndisë

https://ec-patr.org/homilia-kateketike-per-fillimin-e-kreshmes-se-madhe-dhe-te-shenjte-2025/?fbclid=IwY2xjawIwSyRleHRuA2FlbQIxMQABHdlt-vqf6ieXoBT_CDl42OeYAIzlFNOuP3GfdyUw4llgQsXjdZn7nITQ5A_aem_La4uNivWdNwORlGD7DFvwQ

CATECHETICAL HOMILY FOR THE OPENING OF HOLY AND GREAT LENT

+ B A R T H O L O M E W

BY GOD’S MERCY

ARCHBISHOP OF C

ONSTANTINOPLE - NEW ROME

AND ECUMENICAL PATRIARCH

TO THE PLENITUDE OF THE CHURCH

MAY THE GRACE AND PEACE OF OUR LORD AND SAVIOR JESUS CHRIST,

TOGETHER WITH OUR PRAYER, BLESSING AND FORGIVENESS BE WITH ALL

* * *

Most honorable brother Hierarchs and blessed children in the Lord,

Once again, with the will and grace of God the giver of all good things, we are entering Holy and Great Lent, the blessed period of fasting and repentance, of spiritual vigilance and journey with the Lord, as He comes to His voluntary passion, in order to reach the veneration of His splendid Resurrection and become worthy of our own passage from earthly things to “that which no eyes have seen and no ears have heard and no human heart has ascended” (1 Cor. 2.9).

In the early Church, Holy and Great Lent was a period of preparation of catechumens, whose baptism took place during the Divine Liturgy of the Paschal Feast. This connection with baptism is also preserved by the comprehension and experience of Great Lent as the period par excellence of repentance that is described as “a renewal of baptism,” “a second baptism,” “a contract with God for a second life,” in other words a regeneration of the gifts of baptism and promise to God for the beginning of a new way of life. The services and hymns of this season associate the spiritual struggle of the faithful with the expectation of the Lord’s Pascha, whereby the forty-day fast radiates the fragrance of the paschal joy.

Holy and Great Lent is an opportunity to become conscious of the depth and wealth of our faith as “a personal encounter with Christ.” It is rightly emphasized that Christianity is “extremely personal,” without this implying that it is “individualistic.” The faithful “encounter, recognize, and love one and the same Christ,” who, “alone and only, revealed the true and perfect human person” (Nicholas Cabasilas). He invites all people—and each person individually—to salvation, so that the response of each may always be “grounded in the common faith” and “at the same time be unique.”

We recall the words of St. Paul that “it is no longer I who live, but Christ who lives in me; and the life I now live in the flesh I live by faith in the Son of God, who loved me and gave himself for me” (Gal. 2.20). In this case, the words “in me,” “me,” and “for me” do not contradict the words “in us,” “us,” and “for us” with reference to our “common salvation.” Ever grateful for the heavenly gifts of his regeneration in Christ, the Apostle of freedom “makes what is shared his own,” as if the pre-eternal Word of God became incarnate, was crucified, and was resurrected “for him personally.”

Our experience of faith is “unique” and “profoundly personal” as a freedom given to us by Christ, as something that is at the same time “essentially ecclesiastical,” an experience “of common freedom.” This most genuine freedom in Christ is expressed as love and applied support to our concrete neighbor, as this is described in the Parable of the Good Samaritan (Luke 10.30–37) and in the passage about the Last Judgment (Mt. 25.31–46), but also as respect and concern for the world and the eucharistic approach to creation. Freedom in Christ has a personal and holistic nature, which is especially revealed during Holy and Great Lent in its understanding of asceticism and fasting. Christian freedom, as existential authenticity and fullness, does not involve a gloomy asceticism, a life without grace and joy, “as if Christ never came.” Moreover, fasting is not only “abstinence from food,” but “renunciation of sin,” a struggle against egotism, a loving departure from the self to the brother in need, “a heart that burns for the sake of all creation.” The holistic nature of spirituality in sustained by the experience of Great Lent as a journey toward Pascha and as a foretaste of “the glorious freedom of God’s children” (Rom. 8.21).

We pray that our Savior Jesus Christ may render all of us worthy of walking the way of Holy and Great Lent with ascesis, repentance, forgiveness, prayer, and godly freedom. And we conclude with the words of our spiritual father, the late Metropolitan Meliton of Chalcedon, during the Divine Liturgy of Cheesefare Sunday in 1970 at the Metropolitan Cathedral of Athens: “As we enter Holy Lent, what awaits us at the end is vision, miracle, and the experience of the Resurrection, the foremost experience of the Orthodox Church. Let us proceed toward this vision and experience but not without having received and offered forgiveness, not with a fast purely from meat and oil, not with a sense of hypocrisy, but with divine freedom, in spirit and truth, in the spirit of truth, in the truth of the spirit.”

Holy and Great Lent 2025

+BARTHOLOMEW of

Constantinople

Fervent supplicant for all before God

https://ec-patr.org/catechetical-homily-for-the-opening-of-holy-and-great-lent-2025/?fbclid=IwY2xjawIwTTVleHRuA2FlbQIxMQABHa7Mb3xCyt7U_yPMfXsZ6qM44wupERPcb0nDdpyYzNANL0YVnZOLaB-IGQ_aem_PD2xcZaDg8XDgM0pWJYUJg

Christmas 2024 - Bishop Theophan:

† THEOFAN

Nga Mëshira e Perëndisë

Peshkop i Filomilisë

dhe i Dioqezës Ortodokse Shqiptare të Amerikave

LETER BARITORE

LINDJA E KRISHTIT 2024

Klerikëve të nderuar dhe besimtarëve të krishterë ortodoksë, bij dhe bija anëtarë, mbështetës, dashamirës dhe miq të Perëndi-Mbrojturës

Peshkopatë Ortodokse Shqiptare të Amerikave

Hir, Mëshirë, Paqe dhe Gëzim nga Zoti ynë Jesu Krisht dhe nga ne, bekime hierarkike!

"Në këtë është shfaqur dashuria e Perëndisë ndaj nesh, se Perëndia dërgoi Birin e Tij të vetëmlindur në botë, që ne të rrojmë nëpërmjet Tij" (1 Joanit 4:9).

Lindja e Zotit tonë Jesu Krisht nga Virgjëresha e Shenjtë Mari u premtua nga Perëndia, pasi paraardhësit tanë Adami dhe Eva mëkatuan duke mos iu bindur urdhrit të Perëndisë për të mos ngrënë nga pema e ndaluar (Zanafilla 3:15).

Mishërimi i Zotit i’u kujtua vazhdimisht njerëzve nga Perëndia përmes gojës së profetëve dhe u bë i njohur indirekt për njerëzit jashtë kufijve të Tokës së Shenjtë; ne e kuptojmë këtë edhe nga tre burrat e mençur, të cilët, duke parë "yllin e Tij" (Mateu 2:2), u nisën në udhëtimin e tyre të gjatë me një dëshirë të zjarrtë për të adhuruar të Porsalindurin, "Mbretin e Judenjve" (Mateu 2:2), "Mbretin e qiellit".

Lindja e Zotit përjetohet dhe ndihet nga çdo besimtar, si një akt i dashurisë së Perëndisë për njeriun e larguar prej Tij, por me një dëshirë të zjarrtë për ta njohur Atë dhe për të bërë vullnetin e Tij shpëtues.

Të dashur besimtarë në Krishtin e Porsalindur,

Shenja udhërrëfyese qiellore, e cila udhëhoqi hapat dhe zemrat e Magëve tek Ai i lindur nga Virgjëresha e Shenjtë në shpellën e Betlehemit, ishte, siç e dimë, ylli; ata vunë re se rrjedha e atij ylli ishte e ndryshme nga ajo e yjeve të tjerë; me këtë ata kuptuan se ishte një yll që lajmëronte diçka jashtë rendit të ngjarjeve të zakonshme.

Magët, njerëz të ditur, e konsideruan yllin si një shenjë hyjnore dhe e ndoqën atë me besim për të adhuruar Krijuesin e qiellit dhe të dheut.

Kultura dhe shkenca e tyre nuk i largoi nga Perëndia; për më tepër, ata u nisën në një udhëtim shumë të gjatë dhe të rrezikshëm për ta kërkuar dhe gjetur Atë.

Ata e gjetën Atë si një njeri, një foshnjë si çdo foshnjë tjetër, por ishin të bindur se Ai i Cili u lind në shpellën e Betlehemit ishte gjithashtu Perëndi i vërtetë, jo vetëm njeri i vërtetë; prandaj “... duke rënë përtokë, e adhuruan Atë; dhe duke hapur thesaret e tyre, ata i ofruan Atij dhurata: ar, temjan dhe miro” (Mateu 2:11). Sa i madh ishte besimi i Magëve! Përpara se ta shihnin Atë me sytë e tyre fizikë “me Marinë, nënën e Tij” (Mateu 2:11), ata besuan se ylli lajmëroi lindjen e Fëmijës, Shpëtimtarit të botës; me sytë e shpirtit, pra me sytë e besimit, ata e kuptuan Misterin e Mishërimit të Birit të Perëndisë.

Fëmijë të dashur shpirtërorë në Foshnjën Hyjnore,

Ne shohim gjithashtu me sytë e besimit se buka dhe vera në kupën e shenjtë, pas transformimit të tyre nëpërmjet fuqisë së Shpirtit të Shenjtë, janë vetë Trupi i pacënuar dhe Gjaku i çmuar i Shpëtimtarit tonë Jesu Krisht, dhe ne besojmë se ndajmë dhe bashkohemi me Zotin tonë Jesu Krisht. Për këtë fakt dhe të vërtetë hyjnore, siç lexojmë në jetën e shenjtorëve, edhe ata të cilët, nga frika se mos bënin ndonjë gabim, dyshuan, u besuan.

Prandaj, ne e shohim Perëndinë vetëm nëse zemra jonë është e pastër (Mateu 5:8); vetëm nëse mbajmë besimin e vërtetë, vetëm nëse e shohim fqinjin tonë si shëmbëlltyrën e Perëndisë; vetëm nëse ndihmojmë të varfërit, “vëllain më të vogël të Krishtit” (Mateu 25:40).

Ky shikim me sytë e besimit nuk mashtron kurrë. Abrahami e pranoi Perëndinë, Një në Qenie dhe Triadik në Persona, nën formën e tre engjëjve në Lisin e Mamres. Prandaj në besimin tonë stërgjyshor thuhet: “të presësh mysafirë do të thotë të presësh Perëndinë” (Zbulesa 3:20).

Prandaj, ndër veprat kryesore të Kishës është puna e filantropisë, pra puna e dashurisë për njerëzit në vuajtje dhe nevoja të ndryshme.

Lusim Perëndinë e mirë dhe njeridashës, që në Festën e Lindjes së Zotit, ta mirëprisni Atë që vjen në formën e një Foshnjeje Hyjnore dhe ta kremtoni Atë me gëzimin e Shpëtimit, që do t'ju shoqërojë përgjatë gjithë ditëve të Vitit të Ri 2025.

Krishti u Lind, Lavdërojeni! Krishti është në tokë, Lartësojeni!

I juaji me lutje në Zotin dhe Perëndinë e porsalindur Jesu Krisht, Shpëtimtarin tonë,

+THEOFANI

i Filomilisë dhe Dioqezës Ortodokse Shqiptare të Amerikave

† THEOPHAN

By the Mercy of God

Bishop of Philomelion

and the Albanian Orthodox Diocese of the Americas

PASTORAL LETTER

NATIVITY OF CHRIST 2024

To the honorable clergy, and the Orthodox Christians faithful, sons and daughters, members, supporters, benefactors and friends of our God-Protected Albanian Orthodox Diocese of the Americas

Grace, Mercy, Peace and Joy from our Lord Jesus Christ, and from us, hierarchical blessings!

"In this was manifested the love of God toward us, because that God sent His only begotten Son into the world, that we might live through Him" (1 John 4:9).

The Birth of our Lord Jesus Christ from the Holy Virgin Mary was promised by God, after our ancestors Adam and Eve sinned by disobeying God's command not to eat from the forbidden tree (Genesis 3:15).

The Incarnation of the Lord was constantly reminded by God to the people through the mouths of the prophets and was indirectly known to the people outside the borders of the Holy Land; we understand this also from the three wise men who, seeing "His star" (Matthew 2:2), set out on their long journey with a burning desire to worship the newly born One, "the King of the Jews" (Matthew 2:2), "the King of heaven".

The Nativity of the Lord is experienced and felt by every believer, as an act of God's love for man alienated from Him, but with a burning desire to know Him and do His saving will.

Dear believers in the New-Born Christ,

The guiding heavenly sign, which led the steps and hearts of the Magi to the One born of the Holy Virgin Mary in the cave of Bethlehem, was, as we know, the star; they noticed that the course of that star was different from that of the other stars; by this they understood that it was a star that heralded something out of the order of ordinary events.

The Magi, learned men, regarded the star as a divine sign and followed it with the faith to worship the Maker of heaven and earth.

Their culture and science did not alienate them from God; moreover, they set out on a very long and dangerous journey to seek and find Him.

They found Him as a man, a baby like any other baby, but they were convinced that the One Who was born in the cave of Bethlehem was also true God, not only true man; therefore “... falling to the ground, they worshiped Him; and opening their treasures, they offered Him gifts: gold, frankincense, and myrrh” (Matthew 2:11). How great was the faith of the Magi! Before seeing Him with their physical eyes “with Mary, His mother” (Matthew 2:11), they believed that the star announced the birth of the Child, the Savior of the world; with the eyes of the soul, that is, with the eyes of faith, they understood the Mystery of the Incarnation of the Son of God.

Beloved spiritual children in the Divine Infant,

We also see with the eyes of faith that the bread and wine in the holy chalice, after their transformation through the power of the Holy Spirit, are the very pure Body and precious Blood of our Savior Jesus Christ, and we believe that we share and unite with our Lord Jesus Christ. Of this divine fact and truth, as we read in the lives of the saints, even those who, for fear of making a mistake, doubted were entrusted.

Therefore, we see God only if our heart is pure (Matthew 5:8); only if we keep the true faith, only if we see our neighbor as the image of God; only if we help the poor, “the least brother of Christ” (Matthew 25:40).

This sight with the eyes of faith never deceives. Abraham received God, One in Being and Triune in Persons, under the form of the three angels at the Oak of Mamre. That is why it is said in our ancestral faith: "receiving guests means receiving God" (Revelation 3:20).

Therefore, among the chief works of the Church is the work of philanthropy, that is, the work of love for people in various sufferings and needs.

We ask the good God and lover of mankind, that on the Feast of the Nativity of the Lord, you will welcome Him, Who come in the form of a Divine Babe, and celebrate Him with the joy of Salvation, which will accompany you throughout all the days of the New Year 2025.

Christ is Born, Glorify Him! Christ is on earth, Exalt Him!

Prayerfully yours in the Newborn Lord and God Jesus Christ our Savior,

+THEOPHAN

of Philomelion and the Albanian Orthodox Diocese of the Americas

Christmas 2024 - Ecumenical Patriarch Bartholomew:

ENCIKLIKË PATRIARKALE

PËR KRISHTLINDJEN

+ B A R T O L O M E U

ME MËSHIRËN E PERËNDISË, KRYEPESHKOP I KONSTANDINOPOJËS - ROMËS SË RE

DHE PATRIARK EKUMENIK

GJITHË PLOTËSISË SË KISHËS

HIR, MËSHIRË DHE PAQE

NGA SHPTIMTARI KRISHT I LINDUR NË BETLEHEM

Shumë të nderuarve vëllezër hierarkë dhe fëmijë të bekuar në Zotin,

Me hirin nga lart, edhe këtë vit kemi mbërritur në festën e Lindjes në trup të Perëndisë Fjalë, i Cili erdhi në botë dhe banoi mes nesh “nga dashuria e Tij e papërshkrueshme për njerëzimin”. Ne nderojmë me psalme dhe himne, si dhe me gëzim të pashprehur misterin e madh të Mishërimit, i cili është “më i ri se çdo gjë e re, e vetmja gjë e re nën diell,” përmes së cilës na hapet rruga drejt hyjnizimit me anë të hirit dhe e gjithë krijesa përtërihet. Krishtlindja nuk është përvoja e emocioneve që “vijnë me shpejtësi dhe largohen edhe më shpejt”. Është pjesëmarrja ekzistenciale në të gjithë ngjarjen e Ekonomisë Hyjnore. Siç dëshmohet nga Ungjillori Mateu (Kap. 1.18–2.1-23), udhëheqësit e botës u përpoqën të zhduknin Foshnjën Hyjnore që në fillim. Për ne besimtarët, bashkë me thirrjen “Krishti u Lind” në festën e mishërimit të Birit dhe Fjalës së Perëndisë Átë, si dhe kambanave vajtuese të pësimeve të Tij, dëgjojmë gjithashtu edhe thirrjen “Krishti u Ngjall”, lajmi i mirë i fitores mbi vdekjen dhe pritja e ngjalljes së përbashkët.

Fjalët “Lavdi Perëndisë në më të lartat dhe mbi dhé paqe” dëgjohen edhe një herë në një botë të mbushur me dhunë, padrejtësi sociale dhe zhbërje të dinjitetit njerëzor. Përparimi mahnitës i shkencës dhe teknologjisë nuk arrin dot thellësinë e shpirtit njerëzor, sepse qeniet njerëzore janë gjithmonë më shumë se çfarë shkenca mund të kuptojë, apo çfarë përparimi i teknologjisë aspiron. Hendeku midis qiellit dhe tokës në ekzistencën tonë njerëzore nuk mund të kapërcehet shkencërisht.

Sot flitet shumë për “metanjerëzorin” (transhumanizmin) dhe lavdërohet inteligjenca artificiale. Sigurisht që ëndrra e “mbinjeriut” nuk është aspak e re. Koncepti i “metanjerëzorit” bazohet në përparimin teknologjik dhe pajisjen e tij me mjete të paimagjinueshme më parë për përvojën dhe historinë njerëzore, përmes të cilave njerëzimi do të jetë në gjendje të kapërcejë standardet aktuale njerëzore të vlefshme. Kisha nuk është teknofobe. Ajo i qaset njohurive shkencore si “një dhuratë hyjnore e dhënë për qeniet njerëzore”, megjithatë pa injoruar apo hedhur poshtë rreziqet e shkencës. Enciklika e Sinodit të Shenjtë dhe të Madh të Kishës Ortodokse (Kretë, 2016) thekson gjithashtu kontributin e Krishtërimit “në zhvillimin e shëndetshëm të qytetërimit laik”, pasi Perëndia “i vendosi qeniet njerëzore si kujdestarë të krijimit Hyjnor dhe bashkëpunëtorët e Tij në këtë botë”. Më pas, theksohet prerazi se: “Kisha Ortodokse, në ndryshim nga ‘njeriu-perëndi’ bashkëkohor, promovon ‘Perëndi-njeriun’ si masën përfundimtare të të gjithave. “Ne nuk flasim për një njeri që është hyjnizuar, por për Perëndinë që është bërë njeri (Joani i Damaskut, Një Ekspozim i Saktë i Besimit Ortodoks iii, 2 FQ 94.988)”.

Përgjigja e pyetjes thelbësore, si do të jetë deri në fund, “ditën e tetë”, me titanizmin dhe prometeizmin e qytetërimit teknologjik, metamorfozat dhe transformimet e tij, nëpërmjet transhumanizmave apo superhumanizmave antropoteiste, “fytyra e qytetërimit”, respektimi i saj, shenjtëria dhe shfaqja e bukurisë së saj, u shpëtuan një herë e përgjithmonë në misterin e Perëndi-njeriut. Perëndia Fjala u bë trup, “e vërteta ka ardhur” dhe “hija ka kaluar”. Për qeniet njerëzore, të folurit e së vërtetës do të shoqërohet përgjithmonë me marrëdhënien e tyre me Perëndinë si përgjigje ndaj zbritjes së Perëndisë drejt tyre dhe si pritje dhe takim me Zotin e lavdisë që po vjen. Ky besim i gjallë mbështet luftën njerëzore për t'iu përgjigjur kontradiktave dhe sfidave të jetës tokësore, të jetës “me bukë” (Mt 4.4), të mbijetesës si dhe zhvillimit shoqëror e kulturor. Megjithatë, asgjë në jetën tonë nuk mund të lulëzojë pa iu referuar Perëndisë, pa horizontin e “plotësisë së jetës, plotësinë e gëzimit dhe plotësinë e njohurive” të Mbretërisë së Tij.

Krishtlindja është një mundësi për ne që të ndërgjegjësohemi për misterin e lirisë Hyjnore dhe mrekullinë e madhe të lirisë njerëzore. Krishti troket në derën e zemrës njerëzore, por vetëm qeniet njerëzore të nderuara me një liri të tillë janë në gjendje ta hapin atë derë. “Është e qartë, pa Atë, pa Krishtin”, siç thotë i ndjeri At Xhorxh Florovski kur shkruan se: “Njeriu nuk mund të bëjë asgjë. Por ka diçka që vetëm njeriu mund ta bëjë – domethënë t’i përgjigjet thirrjes së Perëndisë dhe të mirëpresë Krishtin”.

Duke i thënë “Po” kësaj thirrjeje nga lart, Krishti zbulohet si “drita e vërtetë” (Jn 1.9), “rruga, e vërteta dhe jeta” (Jn 14.6), si përgjigje për pyetjet dhe kërkimet përfundimtare të mendjes, për dëshirat dhe shpresat e përzemërta të njeriut, por edhe për vendndodhjen dhe arsyen e krijimit. Ne i përkasim Krishtit, në të Cilin të gjitha gjërat janë të bashkuara. Krishti është “Alfa dhe Omega, i pari dhe i fundit, fillimi dhe fundi” (Zbul. 22.13). Në mishërimin e Tij të vullnetshëm “për ne njerëzit dhe për shpëtimin tonë”, Fjala e Perëndisë “nuk u bë një prej njerëzve, por mori mbi vete natyrën njerëzore në tërësinë e saj me hipostazën e Tij”, duke vendosur kështu fatin dhe unitetin e përbashkët të përjetshëm të njerëzimit. Ai nuk çliron një popull, por të gjithë racën njerëzore, ai jo vetëm që pret historinë, por rinovon gjithë krijesën. Së bashku me historinë, "para Krishtit" dhe "pas Krishtit" janë gjithashtu të vlefshme përfundimisht dhe vendimtare për universet. Gjatë gjithë udhëtimit të saj në botë, në histori dhe përmes saj në Eschata (në fund), drejt Fundit të Kohëve, drejt ditës së përjetshme të Mbretërisë qiellore të Atit e të Birit dhe të Shpirtit të Shenjtë, Kisha, "jo e botës", dëshmon ndaj së vërtetës, duke kryer veprën e saj shenjtëruese dhe shpirtërore “për jetën e botës”.

Vëllezër dhe fëmijë në Zotin,

Me shpirt përkushtimi, ne gjunjëzohemi përpara Nënës së Perëndisë që mban foshnjën dhe adhurojmë me përulësi “Fjalën e fillimtë” që mori formën tonë dhe ju urojmë të gjithëve një Dymbëdhjetëditësh të Shenjtë, të bekuar dhe të mbarë, të shëndetshëm, paqësor, të frytshëm në vepra të mira, ky vit i ri i mirësisë së Zotit, të jetë i mbushur me gëzim shpirtëror dhe dhurata hyjnore, në të cilin e gjithë bota e krishterë feston dhe nderon 1700 vjetorin e Sinodit të Parë Ekumenik të Nikesë.

Krishtlindje 2024

+Bartolomeu i Konstandinopojës

Lutës i zjarrtë i të gjithë juve përpara Perëndisë

PATRIARCHAL ENCYCLICAL

FOR CHRISTMAS

+ B A R T H O L O M E W

BY GOD’S MERCY ARCHBISHOP OF CONSTANTINOPLE-NEW ROME

AND ECUMENICAL PATRIARCH

TO ALL THE PLENITUDE OF THE CHURCH

GRACE, MERCY, AND PEACE FROM THE SAVIOR CHRIST BORN IN BETHLEHEM

Most honorable brother hierarchs and blessed children in the Lord,

With the grace from above, we have once again this year arrived at the festal day of the Nativity in the flesh of God the Word, who came into the world and dwelt among us “out of his ineffable loving for humankind.” We honor with psalms and hymns as well as with inexpressible joy the great mystery of the Incarnation, which is “newer than everything new, the only new thing under the sun,” through which the way is opened for us to deification by grace and the entire creation is renewed. Christmas is not the experience of emotions that “come rapidly and depart even more rapidly.” It is the existential participation in the whole event of Divine Economy. As testified by the Evangelist Matthew (ch. 1. 18–2.1-23), the leaders of the world sought to obliterate the divine infant from the outset. For us faithful, along with the cry that “Christ is born” in the feast of the incarnation of the Son and Word of God the Father, as well as the mournful bells of His passion, we also hear the cry that “Christ is risen,” the good news of the victory over death and expectation of the common resurrection.

The words “Glory to God in the highest and on earth peace” are heard once more in a world filled with violence, social injustice, and dissolution of human dignity. The stunning progress of science and technology does not reach the depth of the human soul because human beings are always more than what science can comprehend or to which the advancement of technology aspires. The gap between heaven and earth in our human existence can not be scientifically bridged.

Today, there is much talk about “the metahuman” and praise of artificial intelligence. The dream of “the superhuman” is, of course, hardly new. The concept of “the metahuman” is based on technological progress and his equipment with means previously unimaginable to human experience and history, through which humankind will be able to transcend currently valid human measures. The Church is not technophobic. It approaches scientific knowledge as “a divinely granted gift to human beings,” without however overlooking or suppressing the dangers of scientism. The Encyclical of the Holy and Great Council of the Orthodox Church (Crete, 2016) also emphasizes the contribution of Christianity “to the healthy development of secular civilization,” since God “established human beings as stewards of sacred creation and His coworkers in the world.” Moreover, it also highlights: “The Orthodox Church sets against the ‘man-god’ of the contemporary world the ‘God-man’ as the ultimate measure of all things. “We do not speak of a man who has been deified, but of God who has become man (John of Damascus, An Exact Exposition of the Orthodox Faith iii, 2 PG 94.988).”

The answer to the crucial question—namely, how can we preserve the “culture of personhood,” the respect for its sacredness and emphasis on its beauty, until the final “eighth day” in the face of the titanism and prometheanism of the technological culture, its evolution and transmutation, in the midst of anthropotheistic changes and exaggerations of humankind—has been given once for all in the mystery of Divine Humanity. God, the Word became flesh, the “truth has come” and “the shadow has passed.” For human beings, speaking the truth will forevermore be associated with their relationship to God as the response to God’s descent toward them and as the expectation and encounter of the coming Lord of glory. This living faith supports the human struggle to respond to the contradictions and challenges of earthly life, to life “by bread” (Mt 4.4), to survival as well as social and cultural development. Nevertheless, nothing in our life can thrive without reference to God, without the horizon of “the fullness of life, the fullness of joy and the fullness of knowledge” of His Kingdom.

Christmas is an opportunity for us to become conscious of the mystery of divine freedom and the great miracle of human freedom. Christ knocks on the door of the human heart, yet only human beings honored with such freedom are able to open that door. “Clearly, without Him, without Christ,” as the late Fr. Georges Florovsky writes, “man cannot do anything. But there is something that only man can do—namely, respond to God’s call, and welcome Christ.”

By saying “Yes” to this calling from above, Christ is revealed as “the true light” (Jn 1.9), “the way, the truth and the life” (Jn 14.6), the answer to the ultimate questions and pursuits of the intellect, to the desires of the heart and the hopes of humankind, but also to the “whence” and “whereto” of creation. We belong to Christ, in Whom all things are united. Christ is “the Alpha and Omega, the first and the last, the beginning and the end” (Rev. 22.13). In His voluntary incarnation “for us men and for our salvation,” the Word of God “did not dwell in a single human being, but embraced human nature in its entirety with His hypostasis,” thereby establishing the common eternal destiny and unity of humanity. He does not liberate one people, but the entire race of humankind; He does not savingly divide only history but renews the whole creation. Just as for history, so too for the universe, “before Christ” and “after Christ” holds definitively and determinately valid. Throughout its journey in the world, in history and through it to the Eschata, to the day without setting in the heavenly Kingdom of the Father, the Son and the Holy Spirit, the Church that is “not in the world” witnesses to the truth and performs its sanctifying and spiritual work “for the life of the world.”

Brethren and children in the Lord,

With a spirit of devotion, we kneel before the Mother of God who holds the infant and humbly worship “the Word from the beginning” who assumed our form, and we wish to all of you a blessed and Holy Twelve days and a favorable, healthy, peaceful and fruitful in good deeds new year of the Lord’s favor, filled with spiritual joy and divine gifts, in which the entire Christian world concelebrates and honors the 1700th anniversary of the First Ecumenical Council of Nicaea.

Christmas 2024

+Bartholomew of Constantinople

Fervent supplicant of you all before God

Patriarchal Message for the Beginning of the Ecclesiastical Year and the Solemn Day of Prayers for Natural Environment (September 1, 2024) -

No. Prot. 481

+ B A R T O L O M E U

Me mëshirën e Perëndisë, Kryepeshkop i Konstandinopojës - Romës së Re

dhe Patriark Ekumenik;

për të Gjithë Plotësinë e Kishës,

Hir, Paqe dhe Mëshirë nga Krijuesi i gjithë krijimit, Zotit Perëndisë dhe Shpëtimtarit tonë Jesu Krisht.

Shumë të nderuarve vëllezër Hierarkë dhe fëmijëve të dashur në Zotin,

Kanë kaluar tridhjetë e pesë vite të tëra që kur Sinodi i Shenjtë dhe i Hirshëm i Patriarkanës Ekumenike vendosi 1 shtatorin, festën e “Indiktit” dhe hapjen e vitit kishtar, si Ditë Lutjesh për Mbrojtjen e Mjedisit Natyror. Kjo nismë e bekuar pati një jehonë të madhe dhe dha fryte të bollshme. Aktivitetet ekologjike shumëdimensionale të Kishës së Shenjtë të Madhe të Krishtit sot përqendrohen rreth fenomenit të ndryshimit të klimës - ose më saktë, krizës klimatike - e cila ka shkaktuar një “gjendje të jashtëzakonshme planetare”.

Vlerësojmë kontributin e lëvizjeve mjedisore, marrëveshjet ndërkombëtare për mjedisin, angazhimin e ndërlidhur të shkencëtarëve me këtë problem, kontributin e edukimit mjedisor, ndjeshmërinë ekologjike dhe mobilizimin e njerëzve të panumërt dhe veçanërisht përfaqësuesve të brezit të ri. Megjithatë, ne këmbëngulim se ajo ç’ka është e nevojshme, është një “kthesë Kopernikane” aksiologjike, një ndryshim rrënjësor i mentalitetit globalisht, një rishikim thelbësor i marrëdhënies midis njerëzimit dhe natyrës. Në të kundërt do të vazhdojmë të trajtojmë pasojat katastrofike të krizës ekologjike, duke lënë të paprekura dhe aktive rrënjët e problemit.

Kërcënimi mjedisor është një dimension i krizës së zgjeruar në qytetërimin bashkëkohor. Në këtë kuptim, përballja me problemin nuk mund të jetë e suksesshme mbi bazën e parimeve të të njëjtit qytetërim, të arsyetimit pas tij, që e krijoi atë në radhë të parë. Ne kemi shprehur vazhdimisht bindjen tonë se kishat dhe fetë mund të kontribuojnë ndjeshëm në një konvertim jetësor shpirtëror dhe vlerësues për hir të së ardhmes së njerëzimit dhe planetit. Besimi i vërtetë fetar shpërbën arrogancën dhe titanizmin e njerëzimit, për aq sa përbën argjinaturën e shndërrimit të tij në një “njeri-perëndi”, i cili shfuqizon të gjitha standardet, kufijtë dhe vlerat, duke e shpallur veten “masa e të gjitha gjërave” dhe duke i instrumentalizuar të dyja, si bashkëqytetarët e tij, ashtu edhe natyrën, për plotësimin e nevojave të tij të pashuara dhe të qëllimeve arbitrare.

Përvoja shekullore na mëson se, pa një mbështetje shpirtërore dhe vlerësuese “Arkimediane”, njerëzimi nuk mund të shmangë rreziqet e një “antropologjizmi nihilist”. Kjo është trashëgimia e frymës klasike, siç artikulohet nga Platoni përmes parimit se “Perëndia është masa e të gjitha gjërave për ne” (Ligjet 716c). Ky kuptim i njerëzimit dhe i përgjegjësisë së tij përmes marrëdhënies së tij me Perëndinë shprehet përmes mësimit të krishterë rreth krijimit të Adamit “sipas shëmbëlltyrës së Perëndisë” dhe “sipas ngjashmërisë së Tij”, si dhe për marrjen e natyrës njerëzore me mishërimin e parapërjetshëm të Fjalës së Perëndisë për shpëtimin tonë dhe ripërtëritjen e gjithë krijimit. Besimi i Krishterë njeh vlerën supreme të njëllojtë të njerëzimit dhe krijimit. Në këtë frymë, pra, respektimi i shenjtërisë së personit njerëzor dhe mbrojtja e integritetit të krijimit “shumë të mirë” janë të pandashëm. Besimi në Perëndinë e urtësisë dhe dashurisë frymëzon dhe mbështet forcat krijuese të njerëzimit, duke e forcuar atë përballë sfidave dhe sprovave, edhe kur tejkalimi i tyre duket njerëzisht i pamundur.

Ne kemi luftuar dhe ende përpiqemi për një bashkëpunim ndër-ortodoks dhe ndër-krishterë për mbrojtjen e njerëzimit dhe krijimit, si dhe për futjen e kësaj teme në dialogun ndërfetar dhe veprimet e përbashkëta të feve. Për më tepër, ne theksojmë veçanërisht nevojën për të kuptuar se kriza bashkëkohore ekologjike prek para së gjithash banorët më të varfër në tokë. Në dokumentin e Patriarkanës Ekumenike, me titull “Për jetën e botës: Drejt një morali shoqëror të kishës ortodokse”, kjo temë nënvizohet në mënyrë të prerë së bashku me shqetësimin thelbësor të Kishës në dritën e pasojave të ndryshimeve klimatike: “Duhet të kuptojmë se shërbimi ndaj fqinjit dhe ruajtja e mjedisit natyror janë të lidhura ngushtë dhe në mënyrë të pandashme. Ekziston një lidhje e ngushtë dhe e pazgjidhshme midis kujdesit tonë për krijimin dhe shërbimit tonë ndaj trupit të Krishtit, ashtu siç ekziston midis kushteve ekonomike të të varfërve dhe kushteve ekologjike të planetit. Shkencëtarët na thonë se ata që dëmtohen më së shumti nga kriza aktuale ekologjike do të vazhdojnë të jenë ata që kanë më pak. Kjo do të thotë se çështja e ndryshimeve klimatike është gjithashtu një çështje e mirëqenies sociale dhe drejtësisë sociale”. (Paragrafi 76).

Në mbyllje, ju urojmë, vëllezër të nderuar dhe fëmijë shumë të dashur, një vit të ri kishtar plot bekime hyjnore dhe produktivitet, duke thirrur për ju të gjithë, ndërmjetimin e të Tërë-Shenjtës së Përmbi-Bekuar (Παναγίας τῆς Παμμακαρίστου), ikonën mrekullibërëse dhe të çudibërëse të së cilës e nderojmë dhe kremtojmë në këtë ditë dhe me përulësi nderojmë, hirin jetëdhënës dhe mëshirën e pakufishme të Krijuesit të të gjithave dhe Perëndisë së gjërave të mrekullueshme.

1 shtator 2024

+ Bartolomeu i Konstandinopojës

Lutës i zjarrtë për të gjithë ju përpara Perëndisë

Pascha 2024 - Ecumenical Patriarch Bartholomew:

ENCIKLIKA PATRIARKALE PËR PASHKËN E SHENJTË

+ B A R T O L O M E U

Me mëshirën e Perëndisë, Kryepeshkop i Konstandinopojës - Romës së Re

dhe Patriark Ekumenik;

për të Gjithë Plotësinë e Kishës,

Hiri, Paqja dhe Mëshira e Krisht të Ngjallur në Lavdi, qofshin me ju të gjithë.

Shumë të nderuarve vëllezër Hierarkë dhe fëmijëve të dashur në Zotin,

Me kënaqësinë dhe Hirin e Perëndisë, dhuruesi i të gjitha dhuratave, mbasi kemi përshkuar garën e Kreshmës së Shenjtë dhe të Madhe dhe duke kaluar me përdëllim Javën e Mundimeve të Zotit tonë, ja, tashmë kënaqemi në kremtimin e Ngjalljes së Tij të mrekullueshme, përmes së cilës u shpëtuam nga tirania e Ferrit

Ngjallja e lavdishme e Zotit Krisht prej së vdekuri është një ngjallje e përbashkët e të gjithë racës së të vdekshmëve dhe një parashije e përsosmërisë së të gjithave, si dhe e përmbushjes së Ikonomisë Hyjnore në Mbretërinë qiellore. Ne marrim pjesë në misterin e patregueshëm të Ngjalljes në Kishë, duke u shenjtëruar në misteret e saj dhe duke përjetuar Pashkën, "e cila na hapi portat e Parajsës", jo si një kujtesë e një ngjarjeje në të kaluarën, por si kuintesencë e jetës kishtare, si prania e Krishtit gjithnjë mes nesh, më afër nesh se ne me veten tonë. Në Pashkë, besimtarët ortodoksë zbulojnë veten e tyre të vërtetë si të qenit në Krishtin; ata janë të integruar në lëvizjen e të gjitha gjërave deri në Fund të Kohërave, “me gëzim të pashprehshëm dhe të lavdishëm” (1 Pjetrit 1.8, si “fëmijë të dritës . . . dhe bijtë e ditës” (1 Thesalonikasve 5,5).

Tipari qendror i jetës ortodokse është pulsi Ngjallës i saj. Filozofët e kanë përshkruar gabimisht spiritualitetin ortodoks si "të zymtë" dhe "vjeshtor". Në të kundërt, perëndimorët me të drejtë lavdërojnë perceptueshmërinë e rafinuar të ortodoksëve në lidhje me kuptimin dhe thellësinë e përvojës së Pashkës. Megjithatë ky besim nuk harron kurrë se rruga drejt Ngjalljes kalon nëpërmjet Kryqit. Spiritualiteti ortodoks nuk e njeh utopizmin e një Ngjalljeje pa Kryqëzimin, as pesimizmin e Kryqit pa Ngjalljen. Për këtë arsye, në përvojën ortodokse, e keqja nuk e ka fjalën përfundimtare në histori, ndërsa besimi në Ngjallje shërben si motivim për luftën kundër pranisë të së keqes dhe pasojave të saj në botë, duke vepruar si një 1forcë e fuqishme transformuese. Në vetëdijen ortodokse nuk ka vend për dorëzim ndaj së keqes apo për indiferencë ndaj zhvillimit të çështjeve njerëzore. Përkundrazi, kontributi i saj në transformimin e historisë ka bazë teologjike dhe argumentim ekzistencial dhe shpaloset pa rrezikuar të identifikojë Kishën me botën. Besimtari ortodoks është i vetëdijshëm për antitezën midis realitetit të kësaj bote dhe përsosmërisë eskatologjike. Dhe kështu ai ose ajo nuk mund të qëndrojë duarkryq përpara çdo dimensioni negativ të botës. Për këtë arsye, Kisha Ortodokse kurrë nuk e ka konsideruar luftën për transformimin e botës si një çështje të pakuptimtë. Besimi ynë në Ngjallje e ka ruajtur Kishën si nga introversioni dhe indiferenca ndaj botës, ashtu edhe nga shekullarizimi.

Për ne ortodoksët, i gjithë misteri dhe thesari ekzistencial i devotshmërisë sonë është i përmbledhur në Pashkë. Kur dëgjojmë se miroprurëset “mbetën të habitura” kur “hynë në varr dhe panë një të ri të veshur me rroba të shndritshme” (Marku 16,5), kjo karakterizon pafundësinë dhe thelbin e përvojës sonë të besimit si përvojë e mrekullisë ekzistenciale. Kur dëgjojmë se "ato u habitën", kjo do të thotë se gjendemi përpara një misteri që bëhet më i thellë sa më shumë që i afrohemi, në përputhje me atë që është thënë, se besimi ynë "nuk është një udhëtim nga misteri në dije, por nga dija në mister”.

Ndërsa mohimi i misterit redukton ekzistencialisht natyrën njerëzore, respektimi i misterit na hap portat e parajsës. Besimi në Ngjallje është shprehja më e thellë dhe më e qartë e lirisë sonë; ose më mirë, është lindja e lirisë si një pranim vullnetar i dhuratës supreme hyjnore, domethënë i hyjnizimit me anën e hirit. Si “Ngjallje e përjetuar”, Kisha Ortodokse është hapësira e “lirisë autentike” që për jetën e krishterë është themeli, rruga dhe fati. Ngjallja e Krishtit është lajmi i mirë i lirisë, dhurata e lirisë dhe garancia e "lirisë së përbashkët" në "jetën e përjetshme" të Mbretërisë së Atit, të Birit dhe të Shpirtit të Shenjtë.

Me këto ndjenja, vëllezër tepër të çmuar dhe fëmijë të dashur, të mbushur me gëzimin e plotë të pjesëmarrjes në "festën që ndahet nga të gjithë", pasi morën dritë nga drita e pambarimtë dhe i dhanë lavdi Krishtit të ngjallur prej së vdekuri dhe u dha jetë të gjithëve – edhe kur kujtojmë gjatë kësaj “dite të zgjedhur dhe të shenjtë” gjithëfestive të gjithë vëllezërit dhe motrat tona në rrethana të vështira – i lutemi Zotit tonë “i cili e shkeli vdekjen me vdekje”, Perëndisë së paqes, që të sjellë paqen në botë dhe të drejtojë hapat tanë drejt çdo vepre që është e mirë dhe e pëlqyeshme për Të, duke shpallur himnin e gjithëgëzueshëm "Krishti u Ngjall"!

Në Fanar, Pashka e Shenjtë 2024

+ Bartolomeu i Konstandinopojës

Lutës i zjarrtë për të gjithë ju në Zotin e Ngjallur

Pascha 2024 - Bishop Theophan:

† THEOFANI

Nga Mëshira e Perëndisë

Peshkop i Filomilisë

dhe i Peshkopatës Ortodokse Shqiptare të Amerikave

LETËR BARITORE - NGJALLJA E ZOTIT TONË JESU KRISHTIT - PASHKA 2024

Klerikëve të nderuar dhe besimtarëve të dashur të krishterë ortodoksë, bij dhe bija anëtarë, mbështetës, dashamirës dhe miq të Peshkopatës Ortodokse Shqiptare të Amerikave.

Hir, Mëshirë, Paqe dhe Gëzim nga Zoti ynë Jesu Krisht dhe nga ne, bekime atërore!

Të dashur besimtarë, bij dhe bija në Krishtin, Festa e shenjtë e Ngjalljes së Zotit tonë Jesu Krisht, e cila ia kalon në madhështi të gjitha festave të tjera, hedh edhe një herë rrezet e saj të dritës, hirit, bekimit dhe shpresës mbi ne dhe mbi të gjithë krijesën, duke ngrohur shpirtrat dhe trupat tanë dhe na ndihmon të kuptojmë se vdekja është mposhtur përgjithmonë dhe jeta e përjetshme na është dhënë të gjithëve.

Në natën mistike të Ngjalljes jemi thirrur t'i afrohemi, me emocione, frikë e drithërime, tingëllimit të këmbanave dhe tingullit të trompetave, të marrim Dritën e Shenjtë dhe ta takojmë Atë, "BIRIN të gjithmonë-ekzistueshëm, së bashku me PERËNDINË Atin dhe SHPIRTIN e SHENJTË; ‘DIELLIN’ e pakrijuar që bashkëkrijoi diellin tonë qiellor” si Gratë Miroprurëse, që erdhën herët në mëngjes te Varri, duke kërkuar të takonin Krijuesin e Jetës. Mijëra besimtarë me qirinj të ndezur shqiptojnë nga thellësia e shpirtit urimin e Pashkëve "Krishti u Ngjall"!

Nata e errët përmbytet me Dritë, hija e trishtuar e vdekjes hiqet; "Lindja e diellit dominon gjithë universin, duke ndriçuar me dritën e paarritshme të Ngjalljes." "Tani çdo gjë është mbushur me dritë" - dëgjohet nga stenda e psaltëve - "dhe qielli dhe toka dhe ata poshtë". Pra, Pashka mund të quhet me të drejtë "Festivali i Dritës", sepse Drita u ngrit përsëri nëpërmjet Krishtit Zot nga errësira e varrit. Kështu që Drita është pjesë e punës së shpëtimit të botës, Krishti Zot, i Ngjallur prej së vdekurish bëhet "ndriçimi i kombeve", "Drita e vërtetë që ndriçon çdo njeri që vjen në botë". (Joani 1:9).

Vëllezër dhe motra të dashura në Krishtin Zot,

Ngjallja e Zotit "në të tretën ditë sipas Shkrimeve" (Besorja), përshkruhet nga të katër ungjillorët, të cilët e panë Jesuin të ngjallur prej së vdekurit dhe u bënë rrëfyesit dhe predikuesit të kësaj Mrekullie Hyjnore. Rrëfimet Ungjillore janë shumë të rëndësishme, sepse ato vijnë nga dëshmitarë të drejtpërdrejtë të kësaj Mrekullie Hyjnore me të cilën u mposht vdekja dhe jeta iu dha të gjithë njerëzve. Në këtë kuptim, Apostulli i Shenjtë Pjetër, duke iu drejtuar turmave të mbledhura në Jeruzalem, me rastin e Festës së Rrëshajëve (Pentikostisë), kur Shpirti i Shenjtë zbriti mbi Apostujt e Shenjtë, tha se “Perëndia e ka Ngjallur këtë Jesu, për të Cilin të gjithë jemi dëshmitarë.” (Veprat 2:32).

Për shembull, Apostujt e Shenjtë dhe Ungjillorët Luka, Joani dhe Marku raportojnë se "Maria Magdalena, Maria nëna e Jakovit dhe Salomeja dhe të tjerat me to" erdhën te Varri i Jesuit "ditën e pare të javës, pas së shtunës (të dielën), shumë herët në mëngjes", "ndërsa ishte ende errësirë", ato "panë gurin e rrokullisur tutje nga Varri" dhe "duke hyrë brenda, nuk e gjetën trupin e Zotit Jesu" (Marku 16:1-4). Ndërsa ato ishin të hutuara për atë që kishte ndodhur, "dhe ja, një djalë qëndroi para tyre, me rroba të shndritshme", i cili i pyeti: "A po kërkoni Jesuin e Nazaretit, të Kryqëzuarin? Ai u Ngjall! Ai nuk është këtu. Këtu është vendi ku e vendosën” (Marku 16:5-6). Apostujt dhe Ungjillorët e Shenjtë Luka dhe Joani gjithashtu theksojnë një aspekt të rëndësishëm, domethënë se Apostulli i Shenjtë Pjetër "dhe dishepulli tjetër që Jesui e donte" (Apostulli i Shenjtë Joan), vrapuan drejt Varrit, hynë brenda dhe panë "pëlhurën e shtrirë ... dhe shaminë që ishte mbi kokën e Tij, të mbështjellë veçmas” (Joani 20:7). Si mund ta kenë parë pëlhurën dhe shaminë dy dishepujt, “ndërsa ishte ende errësirë”, pyetën Etërit e Shenjtë të Kishës, por ishin vetë ata që na dhanë përgjigjen. Kështu, Shën Grigori i Nisës, në veprën e njohur: “Në Ngjalljen e Zotit tonë Jesu Krisht”, shkruan se të gjithë ata që ndoqën Apostullin e Shenjtë Pjetër atë natë, besuan në Ngjallje, sepse Varri i Krishtit ishte i mbushur me Dritë që ishte gjithashtu e dukshme dhe jomateriale: "Të gjithë ata që ishin me Pjetrin - thotë aq bukur Ati i Shenjtë - panë dhe besuan, sepse Varri ishte plot Dritë. Edhe pse ishte natë, ata panë fytyrën brenda Varrit; dhe me shqisat shpirtërore". Ekzistencën e kësaj Drite Qiellore e mbështet edhe Shën Joani i Damaskut, i cili shprehimisht thotë se Drita që shkëlqeu në Varrin e Krishtit, në atë natë të Ngjalljes, ishte Drita e pakrijuar e PERËNDISË Krijuesit, Drita nga Mali Tabor e parë nga Apostujt e Shenjtë Pjetri, Jakovi dhe Joani, në momentin e Shpërfytyrimit të Shenjtë të Zotit. Kjo "Dritë nga qielli, si vetëtima, mbuloi papritur" Saulin nga Tarsi në rrugën për në Damask dhe e shndërroi atë, nga një persekutues i të Krishterëve, në më të madhin Apostull të Zotit, Pavlin, "Apostullin e Kombeve". Nëpërmjet kësaj Drite të Shenjtë dhe të ndritshme, kremtimi i Pashkëve bëhet një Festë e Dritës së Perëndisë, e Trinisë së pakrijuar dhe të lavdëruar. Dritë që ndriçon shpirtrat dhe mendjet tona, që të jetojmë në Dritë, të jemi Fëmijë të Dritës, duke pasur Dritën e Ngjalljes së Shpëtimtarit tonë në ne, sepse Ai është Garanti dhe Burimi i Shpëtimit tonë.

Të dashurit e mi të krishterë ortodoksë,

Pas Kryqëzimit dhe Vdekjes së Tij, Krishti Zot zbriti në ferr për t'u sjellë Lajmin e Mirë të Ngjalljes së Tij të parafjeturve dhe për të ngritur të gjithë "të fjeturit ndër shekuj". Megjithatë, Ai zbriti si një Fitimtar i Lavdishëm dhe si një Perandor Ngadhënjimtar në mbretërinë e errët të vdekjes, për ta ndriçuar atë me Dritën e Ngjalljes së Tij të Shenjtë, për të "shkelur vdekjen me vdekje" dhe, kështu, për të shfuqizuar vdekjen tonë. Pasi kaloi tre ditë në ferr, Jesui kthehet në Varrin e ri të Golgotës, i veshur me Lavdi dhe i mbuluar me Dritën e madhështisë dhe shkëlqimit të papërshkrueshëm. Trupi i Tij i Shenjtë i Shpërfytyruar bëhet një pishtar që digjet me fuqi, kalon pllakën e rëndë prej guri të Varrit dhe Ngjallja e Tij realizohet nëpërmjet një shpërthimi të Dritës së pakrijuar, e cila ndriçon tërë krijesën dhe gjithë universin.

Kjo Dritë e Ngjalljes shpërndahet pa pushim, për dy mijë vjet, çdo të shtunë të Pashkës mbi Varrin e Shenjtë të Zotit në Jerusalem, kur Perëndia lejon që ajo të shihet jo vetëm nga të përsosurit, por edhe nga ata që janë të papërsosur dhe madje nga jobesimtarët, me qëllim që t'i çojë ata drejt Shpëtimit. Ngjallja e Zotit është, pra, një festë e Dritës, një Mrekulli Hyjnore mbi të gjitha mrekullitë, në të cilën jemi thirrur të gjithë, sepse bashkë me Krishtin e Ngritur ngjallet dhe rilind i gjithë njerëzimi. Në këtë sens kuptojmë fjalët e Apostullit të Shenjtë Pavli drejtuar të Krishterëve në Korinth: "Por tani Krishti u Ngjall prej së vdekurish dhe u bë fryti i parë (i Ngjalljes) i atyre që kanë fjetur... Si në Adamin të gjithë vdesin, po kështu të gjithë në Krishtin do të bëhen të gjallë (do të ngjallen)” (1 Korinthianëve 15:20, 22).

Nëpërmjet Ngjalljes së Tij, Krishti Zot na thërret, pra, në rilindje shpirtërore, në rimarrjen e shenjtërisë dhe pafajësisë së marrë në Pagëzim, në Dritën e Pashkëve që pason kohën e hidhërimit, të pendimit dhe të kreshmimit, të luftës kundër mëkatit. Thirrja liturgjike "Ejani dhe merrni Dritën!" është një nxitje për të gjithë të krishterët që të bëhen "bij të Dritës", të jetojnë në gëzimin e mësimeve të Zotit tonë Jesu dhe të luftojnë kundër të gjitha prirjeve që përpiqen të refuzojnë të vërtetat shpëtuese ungjillore. Sot flitet e shkruhet gjithnjë e më shumë se shoqëria bashkëkohore po kalon një gjendje të thellë krize shpirtërore që thekson dhe favorizon distancimin e njerëzve nga vlerat fetare dhe morale, të cilat janë bërë, të paktën në disa pjesë të botës, thjesht elemente opsionale. Për shkak të kësaj situate, teologët paralajmërojnë se ekziston rreziku për të përfunduar në një shoqëri të dominuar nga “Neopaganizmi”, një shoqëri që kultivon relativizëm doktrinor sikur “të gjitha fetë janë të mira”. Nga këtu, tek kthimi në botën e errët të bestytnive, tek praktikat okulte dhe rrymat pseudo-shkencore, rruga nuk është shumë e gjatë. Prandaj, si të Krishterë, ne kemi për mision të mos harrojmë se nëpërmjet Ngjalljes së Shenjtë të Birit të Zotit u çliruam përgjithmonë nga prangat e mëkatit, errësirës dhe vdekjes, ku Pashka e Shenjtë ishte guri i themelit të Besimit tonë, kremtimi i së Vërtetës dhe Drita e pakrijuar që shkëlqen përgjithmonë mbi gjithë universin dhe mbi të gjitha qeniet, më shumë se dielli, hëna dhe yjet.

Me këto mendime dhe ndjenja ju bëj thirrje të gjithëve të “pastrojmë ndjenjat dhe ndërgjegjen tonë”, të dëbojmë nga mendja dhe shpirti terrin e keqdashjes, egoizmit dhe kënaqësive të kota, të bëhemi bij të Dritës, të besojmë me gjithë shpirtin dhe me gjithë ndërgjegjegjen tonë në Krishtin Zot që u Ngjall prej së vdekurish, si fillimi i ngjalljes sonë, sepse, siç ka shkruar një Atë i Shenjtë i Kishës: "Ai është falja, Ai është Pashka jonë, Pashka e Shpëtimit tonë; Ai është jeta, ngjallja, drita dhe shpëtimi ynë"!

Duke ju uruar të gjithëve festa të bekuara me paqe, shëndet dhe në të gjitha rritje shpirtërore, ju përshëndes ashtu si edhe Apostujt e Shenjtë, drejtuar Grave të shenjta Miroprurëse, me urimin e krishterë: "Krishti u Ngjall"!

I juaji me lutje në Zotin dhe Perëndinë e Ngjallur Jesu Krisht, Shpëtimtarin tonë,

+ THEOFANI

__________________

I Filomilisë

Dhioqeza Ortodokse Shqiptare e Amerikave

Patriarkana Ekumenike

† THEOPHAN

By the Mercy of God

Bishop of Philomelion

and the Albanian Orthodox Diocese of the Americas

PASTORAL LETTER

RESURRECTION OF OUR LORD JESUS CHRIST

PASCHA 2024

To the honorable clergy, and the beloved Orthodox Christians faithful,

sons and daughters, members, supporters, benefactors and friends of God-Protected

Albanian Orthodox Diocese of the Americas.

Grace, Mercy, Peace and Joy from our Resurrected Lord Jesus Christ, and from us, paternal blessings!

Dear faithful and beloved sons and daughters in the Christ, the holy Feast of the Resurrection of our Lord Jesus Christ, which surpasses in greatness all other feasts, once again pours its rays of light, grace, blessing and hope on us and on the entire creation, warming our souls and bodies, and helps us to understand that death has been defeated forever, and the everlasting life has been given to us all.

In the mystical night of the Resurrection, we are called to come closer, with emotion, fear and trembling, to the ringing of bells and the sound of trumpets, to receive the Holy Light and to meet Him "the SON, that ever-existed, together with GOD the Father and the HOLY SPIRIT; the uncreated ‘SUN’ that co-created our celestial sun" as the Myrrhbearing Women, who came early in the morning to the Tomb, looking to meet the Creator of Life. The thousands of believers with lighted candles utter, from the depths of their souls, the Paschal greeting "Christ is Risen!"

The dark night is flooded with Light, the sad shadow of death is removed; "the Sunrise of sunrises dominates the whole universe, shining with the unapproachable Light of the Resurrection." "Now everything has been filled with light” - it is heard from the chanter stand of the church – “and the sky and the earth and those below.” So the Pascha can rightly be called the "Festival of Light," because the Light rose again through Christ the Lord from the darkness of the grave. Thus the Light is part of the work of saving the world, Christ the Lord, Risen from the dead becoming "the illumination of the nations," the "True Light that illuminates every man who comes into the world." (John 1:9). Beloved brothers and sisters in Christ the Lord,

The Resurrection of the Lord "on the third day according to the Scriptures" (The Creed), is described by all four evangelists, who saw Jesus raised from the dead and became confessors and preachers of this Divine Miracle. The Evangelical accounts are very important, because they come from direct witnesses of this Divine Miracle by which death was overcome and life was given to all people. In this sense, the Holy Apostle Peter, addressing the multitudes gathered in Jerusalem, on the occasion of the Feast of Pentecost, when the Holy Spirit descended upon the Holy Apostles, said that "God has Resurrected this Jesus, of whom we are all witnesses." (Acts 2:32).

For example, the Holy Apostles and Evangelists Luke, John and Mark report that "Mary Magdalene, Mary the mother of James, and Salome, and the others with them" came to the Tomb of Jesus "on the first day of the week, after Saturday (Sunday), very early in the morning", "while it was still dark", they "saw the stone rolled away from the Tomb" and "entering, they did not find the body of the Lord Jesus" (Mark 16:1-4). While they were perplexed about what had happened, "behold, a young man stood before them, in shining garments", who asked them: "Are you looking for Jesus of Nazareth, the Crucified One? He is Risen! He is not here. Here is the place where they put Him" (Mark 16:5-6). The Holy Apostles and Evangelists Luke and John also emphasize an important aspect, namely that the Holy Apostle Peter "and the other disciple whom Jesus loved" (the Holy Apostle John), ran to the Tomb, went inside and saw "the shroud laid down... and the napkin, which it was on His head, it was wrapped separately" (John 20:7). How the two disciples could see the shroud and the napkin, "while it was still dark", asked the Holy Fathers of the Church, but it were they who gave us the answer. Thus, Saint Gregory of Nyssa, in the well-known work: "On the Resurrection of our Lord Jesus Christ", writes that all those who followed the Holy Apostle Peter that night, believed in the Resurrection, because the Tomb of Christ was filled with Light that was also visible and immaterial: "All those who were with Peter - the Holy Father says so beautifully - saw and believed, because the Tomb was full of Light. Although it was night, they saw the face inside the Tomb; and with the spiritual senses". The existence of this Heavenly Light is also supported by Saint John of Damascus who explicitly says that the Light that shone in the Tomb of Christ, on that night of the Resurrection, was the uncreated Light of GOD the Creator, the Light from Mount Tabor seen by the Holy Apostles Peter, James and John, at the moment of the Holy Transfiguration of the Lord. This "Light from heaven, like lightning, suddenly shrouded" Saul from Tarsus on the road to Damascus and transformed him, from a persecutor of Christians, into the greater Apostle Paul of the Lord, the “Apostle of Nations”. Through this shining and Holy Light, the celebration of Pascha becomes a Feast of the Light of God, the uncreated and glorified Trinity, of the Light that illumines our soul and mind, so that we may live in the Light, to be Children of the Light, having the Light of our Savior's Resurrection in us, because He is the Warrant and the Source of our Salvation. My dearly beloved Orthodox Christians,

After His Crucifixion and Death, Christ the Lord descended to hades to bring the Good News of His Resurrection to the foresleeping ones and to raise up all those "fallen from the ages". However, He descended as a Glorious Conqueror and as a Triumphant Emperor into the dark kingdom of death, to illuminate it with the Light of His Holy Resurrection, to "trample death by death" and, thus, abolish our own death. After spending three days into the hades, Jesus returns to the new Tomb of Golgotha, clothed in Glory and dressed in the Light of unspeakable majesty and brilliance. His Transfigured Holy Body becomes a torch that burns with power, crosses the heavy stone slab of the Tomb and His Resurrection is realized through an explosion of uncreated Light, which illumines the entire creation and the whole universe.

This Light of the Resurrection pours ceaselessly, for two thousand years, every Saturday of Pascha over the Holy Sepulcher of the Lord in Jerusalem, when God allows it to be seen not only by the perfect ones but also by those who are imperfect, and even by unbelievers, with the aim of leading them to Salvation. The Resurrection of the Lord is, therefore, a celebration of Light, a Divine Miracle above all miracles, to which we are all called, because together with the Risen Christ, all humanity is resurrected and reborn. In this sense we understand the words of the Holy Apostle Paul addressed to the Christians in Corinth: "But now Christ has Risen from the dead, and became the firstfruits (of the Resurrection) of those who have fallen asleep ... As in Adam all die, even so in Christ shall all be made alive (will rise)" (1 Corinthians 15:20, 22).

Through His Resurrection, Christ the Lord calls us, therefore, to spiritual rebirth, to the regaining of the holiness and innocence received at Baptism, to the Paschal Light that follows the time of sorrow, of repentance and fasting, of the fight against sin. The liturgical call "Come and receive the Light!" is an exhortation for all Christians to become "sons of the Light", to live in the joy of the teachings of our Lord Jesus and to fight against all tendencies that try to reject the evangelical saving truths. Today, it is spoken and written more and more that contemporary society is going through a deep state of spiritual crisis that accentuates and favors the distancing of people from religious and moral values, which have become, at least in some parts of the world, purely optional elements. Due to this state of affairs, theologians warn that there is a risk of ending up in a society dominated by “Neopaganism”, a society that cultivates doctrinal relativism such as "all religions are good". From here, to the return to the dark world of superstitions, to the occult practices, and pseudo-scientific currents, the road is not very long. That is why, as Christians, we have the mission not to forget that through the Holy Resurrection of the Son of God we were freed forever from the bonds of sin, darkness and death, Holy Pascha being the cornerstone of our Faith, the celebration of Truth and Light uncreated that shines forever over the whole universe and over all beings, more than the sun, the moon and the stars.

With these thoughts and feelings, I urge you all to "purify our senses and our consciousness", to banish from our mind and soul the darkness of malice, selfishness and vain pleasures, to become sons of the Light, to believe with all our soul and with all our conscience in Christ the Lord Risen from the dead, as the beginning of our resurrection, because, as a Holy Father of the Church wrote: "He is the forgiveness, He is our Pascha, the Pascha of our Salvation; He is our life, resurrection, light and salvation!"

Wishing you all, a blessed holidays with peace, health and in all spiritual growth, I greet you like the Holy Apostles, toward the holy Myrrhbearing Women, with the Christian greeting: "Christ is Risen!"

Prayerfully yours in the Resurrected Lord and God Jesus Christ our Savior,

+ THEOPHAN

__________________

Bishop of Philomelion

Albanian Orthodox Diocese of the Americas

Ecumenical Patriarchate